Συλλογές

Η μόνιμη έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Πύργου, έχοντας ως θεμέλιό της την άρτια μουσειολογική και μουσειογραφική τεκμηρίωση και προσέγγιση, απευθύνεται στον επισκέπτη με ανθρωπο – ιδεοκεντρικές θεματικές ενότητες, με σύντομα και εύληπτα κείμενα και πρωτότυπο ερμηνευτικό υλικό.

Το υλικό κάθε χρονικής περιόδου (προϊστορικά, ιστορικά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά χρόνια) συσχετίζεται με τις εξής θεματικές ενότητες: Οικισμοί, θρησκεία, άνθρωποι/ ιδέες/ αντικείμενα, επιτρέποντας στον επισκέπτη να διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα για τους κατοίκους της Ηλείας και την καθημερινότητά τους, διαχρονικά.

Ακέραιος κρατήρας με γραπτή, εικονιστική διακόσμηση (Π13850). Χρησιμοποιήθηκε ως σήμα τάφου.. Απεικονίζονται δύο άρματα με τους ηνιόχους τους σε κάθε πλευρά, σκηνή που παραπέμπει στους αγώνες που περιγράφει ο Όμηρος προς τιμήν του Πατρόκλου, φίλου του Αχιλλέα (άθλα επί Πατρόκλω). Η παράσταση, εκτός από την αισθητική της αξία, αποδεικνύει την ύπαρξη αρματοδρομιών κατά την Μυκηναϊκή περίοδο και συνδέεται με τα έθιμα ταφής πολεμιστών και απόδοσης τιμών. Το εύρημα αυτό, προϊόν ηλειακού εργαστηρίου, αποτελεί εξαιρετικό δείγμα της μυκηναϊκής αγγειογραφίας. Προέρχεται από το Μυκηναϊκό Νεκτροταφείο στη κοινότητα Μάγειρα, (θέση Κιούπια) σε κοντινή απόσταση από την Αρχαία Ολυμπία. Χρονολογείται στον 12ο -11ο αι. π.Χ.

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η ενότητα των Προϊστορικών αρχαιοτήτων ανοίγει ένα μοναδικό παράθυρο στον αρχαίο κόσμο της Ηλείας και της Πελοποννήσου ευρύτερα. Μέσα από τα εκθέματά της, ανακαλύπτουμε την ιστορία και τον πολιτισμό των πρώτων κατοίκων της περιοχής, από τη Νεολιθική εποχή μέχρι την πτώση του μυκηναϊκού πολιτισμού.

Πήλινο πλακίδιο με μορφή πετεινού (Π09478Α). Σώζεται ολόκληρο, συγκολλημένο από 4 τμήματα. Προέρχεται από το ναό στο Πρασιδάκι Ζαχάρως των πρώιμων κλασικών χρόνων, αφιερωμένο στη θεά Αθηνά.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η ενότητα εστιάζει στις διαδικασίες σχηματισμού και μετασχηματισμού των κοινωνιών στις πόλεις-κράτη. Η περίπτωση της Ήλιδας είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, καθώς η άφιξη των Δωριέων σηματοδότησε μια περίοδο σημαντικών αλλαγών. Η δημιουργία του ηλειακού κράτους, που περιελάμβανε τις περιοχές της Κοίλης Ήλιδας, της Ακρώρειας, της Πισάτιδος και της Τριφυλίας, αποτέλεσε το αποκορύφωμα αυτής της διαδικασίας, ενώ ταυτόχρονα σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας περιόδου στην ιστορία της περιοχής

Χάλκινο λυχνάρι (ΗΜ1376). Η λαβή του απολήγει σε κεφαλή ζώου. Πρώϊμη βυζαντινή περίοδος (5ος-7ος αι. μ.Χ.)

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η κατάρρευση της αυτοκρατορίας του Ιουστινιανού σηματοδότησε τη μετάβαση από την αρχαιότητα στον μεσαίωνα και την έναρξη μιας νέας εποχής για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η διάδοση του Χριστιανισμού κατά τον 6ο αιώνα ενώνει πολιτισμικά την Ηλεία με το υπόλοιπο Βυζάντιο.
Η Βυζαντινή κοινωνία, με την ισχυρή της διοίκηση, την Ορθόδοξη Εκκλησία και τον ελληνικό πολιτισμό ως θεμέλια, διατήρησε τη συνοχή της για αιώνες.
Παρά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1204, η βυζαντινή παράδοση συνέχισε να ζει και να επηρεάζει την Ευρώπη και την Ανατολή, κυρίως μέσω της Παλαιολόγειας Αναγέννησης, μιας περιόδου πολιτιστικής ακμής.

Xρυσό ενετικό δουκάτο (ΗΝ448). Κόπηκε ανάμεσα στους χρόνους 1570 – 1577, όταν δόγης στη Βενετία ήταν ο Alvise I Moceniso. Η Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας, υπήρξε μια θρυλική εμπορική δύναμη σε ολόκληρη τη Μεσόγειο από το 12ο μέχρι το 18ο αιώνα. Τα νομίσματα που έκοψε σημάδεψαν την ευρωπαϊκή νομισματοκοπία και κυκλοφορούσαν σε πολλά σημεία του κόσμου, εξαιτίας της μεγάλης διείσδυσης της Βενετίας στις αγορές των χωρών αυτών. Το δουκάτο ήταν ένα ισχυρό νόμισμα και μία πολύ καλή επένδυση. Εικόνιζε στον εμπροσθότυπο τον εκάστοτε δόγη, γονατιστό μπροστά στον Άγιο Μάρκο, τον προστάτη της Βενετίας, και στον οπισθότυπο, τη μορφή του Χριστού μέσα σε δόξα.

ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Οθωμανούς σημάδεψε το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και έφερε ριζικές αλλαγές στον ελλαδικό χώρο. Ωστόσο, η Οθωμανική κυριαρχία δεν ήταν στατική, καθώς διακόπηκε από τις Ενετικές κατακτήσεις του 16ου αιώνα. Η συνύπαρξη διαφορετικών θρησκευτικών και εθνικών ομάδων, καθώς και η διακίνηση αγαθών, δημιούργησαν ένα σύνθετο και δυναμικό κοινωνικό περιβάλλον, το οποίο διαμορφώθηκε από την αλληλεπίδραση διαφορετικών πολιτισμών. Η ενότητα μέσω των εκθεμάτων εστιάζει στις επιπτώσεις αυτών των εξελίξεων στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της Ηλείας, με ιδιαίτερη έμφαση στην αγροτική κοινότητα.

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Μυκηναϊκό οδοντόφρακτο κράνος από Κλαδέο.

Χαύλιοι αγριόχοιρου (κάπρου) κάλυπταν ως εξωτερική επένδυση τα κράνη των μυκηναίων πολεμιστών. Το εσωτερικό των κρανών αποτελείτο από δέρμα ζώου ή χοντρό ύφασμα, στο οποίο προσαρμόζονταν, με διαφορετική κατεύθυνση σε κάθε σειρά, τα δόντια του αγριόχοιρου. Έχει υπολογισθεί ότι για την κατασκευή ενός κράνους χρειάζονταν οι χαυλιόδοντες 33 ζώων

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η κυρία της Πλατιάνας

Σύνθετη γυναικεία προτομή αποτελούμενη από μαρμάρινη κεφαλή ένθετη σε κορμό (άνω μέρος) από πωρόλιθο. Ένθετος στον κορμό που αποδίδονται ανάγλυφα οι πτυχώσεις του ενδύματος της μορφής, ήταν και ο δεξιός βραχίονας. Το έργο προέρχεται από μνημειώδες ελληνιστικό τάφο που ανασκάφηκε το 2009 στη νοτιοδυτική πλαγιά της ακρόπολης της Πλατιάνας, θέση η οποία έδωσε το όνομα στο προβεβλημένο έκθεμα του μουσείου. Χρονολογείται στον 4ο – 3ο αι. π.Χ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ίΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Τετραευάγγελο της Μονής Πορετσού

Το χειρόγραφο (κώδικας) είναι φτιαγμένο από σκληρή περγαμηνή (επεξεργασμένο δέρμα ζώου) και χρονολογείται τον 14ο αι. μ.Χ. Το τετραευάγγελο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Χριστιανοσύνης, αφού περιέχει τις ιερές αφηγήσεις για τη ζωή και τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού. Περιλαμβάνει τα ευαγγέλια των τεσσάρων Ευαγγελιστών Μάρκου, Λουκά, Ιωάννη και Ματθαίου. Η δημιουργία ενός χειρόγραφου ήταν χρονοβόρα, πολύμηνη διαδικασία και απαιτούσε δεξιότητες για την αντιγραφή κειμένων και τη φιλοτέχνηση περίτεχνων εικονογραφήσεων. Στην Ηλεία, εκτός από έναν χαρτώο κώδικα που φυλάσσεται στη Μονή Σκαφιδιάς, έχει διασωθεί μόνο το συγκεκριμένο τετραευάγγελο που εκτίθεται στο μουσείο.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Ολοσέλιδη παράσταση Ευαγγελιστή από το τετραευάγγελο της Μονής Πορετσού (ΗΔ700).
Το χειρόγραφο (κώδικας) είναι φτιαγμένο από σκληρή περγαμηνή (επεξεργασμένο δέρμα ζώου) και χρονολογείται τον 14ο αι. μ.Χ.
Το τετραευάγγελο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Χριστιανοσύνης, αφού περιέχει τις ιερές αφηγήσεις για τη ζωή και τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού.

Tετραευάγγελο της Μονής Πορετσού (ΗΔ700).
Το χειρόγραφο (κώδικας) είναι φτιαγμένο από σκληρή περγαμηνή (επεξεργασμένο δέρμα ζώου) και χρονολογείται τον 14ο αι. μ.Χ.
Το τετραευάγγελο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Χριστιανοσύνης, αφού περιέχει τις ιερές αφηγήσεις για τη ζωή και τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού.

ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Μπρούτζινη παλάσκα

Μέσα σε αυτή τοποθετούσαν οι αγωνιστές τα βόλια τους. Ήταν απαραίτητο εξάρτημα του οπλισμού τους μαζί με τα καριοφίλια, τις πιστόλες, τη μαχαίρα, το γιαταγάνι και την πάλα. Φοριούνταν στη ζώνη, το γνωστό «σελάχι» του πολεμιστή. Προμηθευτής των πυρομαχικών της επανάστασης ήταν κυρίως οι μπαρουτόμυλοι των Αφών Σπηλιοτόπουλου στη Δημητσάνα.

Οι αγωνιστές θεωρούσαν αναπόσπαστο μέρος της ενδυμασίας τους «τα άρματά τους». Τα θεωρούσαν ιερά γιατί ήταν η τιμή τους, τα κοσμήματά τους και η περηφάνια τους.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ